Reforma SIM ZHP (czyli. reforma instrumentów metodycznych ZHP), która nastąpi w 2021 roku wprowadziła zmianę w określeniu poziomów trudności sprawności. Sprawności harcerskie nadal mają 4 poziomy trudności, jednak zrezygnowano ze sprawności mistrzowskich, które nazwano po prostu sprawnościami czterogwiazdkowymi. Nie jest konieczne zdobywanie sprawności z danego rodzaju po kolei. Tak samo jak możliwe jest, aby harcerz zdobywał sprawność trzygwiazdkową, jeżeli ta jest dopasowana do jego aktualnych umiejętności. Lista sprawności harcerskich jest określona regulaminem, a dodanie własnych wzorów wymaga potwierdzenia przez GK (Główną Kwaterę).
Zobacz także: Tropy zuchowe | Sprawności zuchowe | Mundury harcerskie ZHR i ZHP | Menażki harcerskie i turystyczne + niezbędniki | Plecaki harcerskie na obozy i biwaki | Akcesoria harcerskie na obóz | Co zabrać na obóz harcerski - wyposażenie
Jak przyszyć sprawności harcerskie?
Sprawności harcerskie, tak samo jak tropy oraz odznaczenia zuchowe, przyszywane są na prawym rękawie munduru harcerskiego. Dotychczasowo umieszczało się je dość wysoko, bo około 2-5cm poniżej górnego szwu rękawa. Po reformie instrumentów metodycznych ZHP, sprawności harcerskie należy przyszywać nieco niżej, tak aby u góry pozostało miejsce na zdobywane tropy. Kiedyś wzory sprawności na rękawie wyszywało się samemu. W obecnych czasach już rzadko praktykuje się ten zwyczaj. Harcerze sięgają po gotowe sprawności, które są estetyczne i mogą służyć wiele lat. Sprawność należy przyszyć samemu i zazwyczaj otrzymuje się ją od drużynowego / drużynowej.
Jakie są sprawności harcerskie?
Wzorów i odmian sprawności harcerskich jest bardzo dużo. Można liczyć je w setkach różnych możliwości rozwoju oraz etapów ich zdobywania. Sprawności harcerskie dzielimy na różne kategorie. Są nimi:
Sprawności dotyczące wyrobienia harcerskiego - wyga, skaut/skautka, znawca/znawczyni musztry, wartownik/wartowniczka, harcownik, strażnik/strażniczka ognia, leśny człowiek, zwiadowca, enigma
Sprawności dotyczące zdrowia - ratownik/ratowniczka, lider/liderka zdrowia, pomocna dłoń, epidemiolog/epidemiolożka, bezpieczny/bezpieczna
Sprawności przyrodnicze - ekolog/ekolożka, przyrodnik/przyrodniczka, przyjaciel/przyjaciółka roślin, zielarz/zielarka, florysta/florystka, ogrodnik/ogrodniczka, sadownik/sadowniczka, leśnik, znawca/znawczyni grzybów, przyjaciel/przyjaciółka zwierząt, hodowca/hodowczyni (ptaków, gryzoni, drobiu, ryb), pszczelarz/pszczelarka
Sprawności wspierające wychowanie gospodarcze i ekonomiczne - przedsiębiorca/przedsiębiorczyni, kwatermistrz/kwatermistrzyni, skarbnik/skrabniczka, świadomy konsument/świadoma konsumentka, pracownik/pracowniczka, reklamożerca/reklamożerczyni, bankier/bankierka, makler/maklerka
Sprawności komputerowe - komputerowiec, webmaster, programista/programistka, technik informatyk, modelarz 3D
Sprawności wspierające zaradność życiową - kucharz/kucharka, złota rączka, domownik/domowniczka, organizator/organizatorka nauki, organizator/organizatorka czasu, mistrz/mistrzyni splotów, mistrz/mistrzyni DIY, mistrz/mistrzyni igły
Sprawności dotyczące terenoznawstwa i turystyki - kartograf/kartografka, przewodnik/przewodniczka, regionalista/regionalistka, krajoznawca/krajoznawczyni, łazik, turysta górski/turystka górska, wyga górski, rowerzysta/rowerzystka
Sprawności artystyczne - muzyk/muzyczka, gitarzysta/gitarzystka, piosenkarz/piosenkarka, aktor/aktorka, lalkarz/lalkarka, wodzirej/wodzirejka, recytator/recytatorka, gawędziarz/gawędziarka, reżyser teatralny/reżyserka teatralna, scenograf/scenografka, filmowiec, plastyk/plastyczka, malarz/malarka, rzeźbiarz/rzeźbiarka, architekt/architektka wnętrz, fotograf/fotografka, grafik komputerowy/graficzka komputerowa
Sprawności społeczne i religijne - obywatel/obywatelka, europejczyk/europejka, ekumenista/ekumenistka, liturgista/liturgistka, negocjator/negocjatorka, dziennikarz/dziennikarka
Sprawności naukowe - poliglota/poliglotka, badacz/badaczka, genealog/genealożka, historyk/historyczka, etnograf/etnografka, astronom/astronomka, geolog/geolożka, relignioznawca/religioznawczyni
Sprawności rozwijające pasje i specjalnościowe - kolekcjoner/kolekcjonerka, przyjaciel/przyjaciółka książki, kronikarz/kronikarka, RPGowiec, strażnik/strażniczka granicy, obrońca/obrończyni, strażak/strażaczka, pocztowiec, krótkofalowiec
Sprawności sportowe - zawodnik/zawodniczka, gimnastyk/gimnastyczka, tancerz/tancerka, wspinacz, narciarz/narciarka, rolkarz/rolkarka, łyżwiarz/łyżwiarka, znawca/znawczyni sztuk walki, maratończyk/maratonka
Sprawności wodne - plywak/pływaczka, ratownik specjalista, ratownik wodny, foka, meteorolog/meteorolożka, marynista/marynistka, szyper, bosman, nawigator, jurysta morski, mechanik, szyper motorowodny, kajakarz, zwiadowca wodny, wiking, bosman wioślarski, oryl
Sprawności lotnicze - np. gawędziarz lotniczy/gawędziarka lotnicza, kolekcjoner lotniczy/kolekcjonerka lotnicza, awiatyk, historyk lotniczy/historyczka lotnicza, konstruktor/konstruktorka latawców, modelarz/modelarka kartonówek, młody astronauta/młoda astronautka, modelarz redukcyjny/modelarka redukcyjna, radiomodelarz/radiomodelarka
Sprawności jeździeckie - np. jeździec, adept ujeżdżania, skoczek, zawodnik/zawodniczka hobby horses, woltyżer/woltyżerka, westernowiec, powożący/powożąca, zawodnik/zawodniczka working equitation, zawodnik/zawodniczka trec, podkuwacz, hipoterapeuta/hipoterapeutka
