Buty trekkingowe w góry / do lasu

Kiedy pytamy, co to są buty trekkingowe, najpierw musimy zadać pytanie, co to jest trekking? Trekking to forma turystyki pieszej uprawiana w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych. Trudne warunki terenowe oznaczają tutaj drogę nieutwardzoną – od leśnej ścieżki po stromy górski szlak. Podczas wędrówki musimy być przygotowani na każdą pogodę i właśnie zmienna i nieprzewidywalna pogoda kryje się pod sformułowaniem trudne warunki klimatyczne. Pojęcie trekking jest zatem bardzo szerokie i uniwersalne. I takie właśnie powinny być dobre buty trekkingowe – na każdy teren i na każdą pogodę. Ze względu jednak na tak szerokie znaczenie trekkingu, już na samym wstępie zaznaczymy, że nie jest możliwe posiadanie, tylko jednych butów turystycznych do wszystkiego.

Pierwszy podział, jaki znajdziemy to buty na lato oraz na zimę. Kiedy myślimy o zmiennych warunkach pogodowych bardzo rzadko mamy przecież na myśli zmianę temperatury w ciągu jednej doby od -10°C do +20°C a bardziej zróżnicowanie pogody od słońca przez wiatr po deszcz. Buty zimowe będą wyposażone zatem w ocieplającą wyściółkę oraz bezwzględnie będą nieprzemakalne. Buty na lato zupełnie odwrotnie, będą przewiewne z piankowymi wstawkami. Szukając uniwersalnych butów od wiosny do jesieni znajdziemy najbardziej klasyczne treki – bez żadnego ocieplenia, jednak z wykorzystaniem nieprzemakalnej membrany. Membrana to rodzaj półprzepuszczalnego materiału. W tkaninie możemy znaleźć mikronowe pory – malutkie dziurki nieprzekraczające średnicą 10 mikronów. Te pory są na tyle małe, że nie przepuszczą wody w stanie ciekłym – nie przepuszczą zatem deszczu i wilgoci z zewnątrz, natomiast przepuszczą wodę w stanie gazowym (parę), czyli odparowany pot. Membrana pozwala zatem zachować stopę suchą i czystą, a to podstawa komfortu oraz zachowania odpowiedniej termiki, czyli w skrócie by nie przemarzły nam stopy. Jedną z najbardziej cenionych membran jest marka Gore-tex. Znak ten możemy znaleźć na wielu produktach, nie tylko butach, ale również kurtkach lub spodniach czołowych producentów outdoorowych jak Jack Wolfskin, Salomon, Aku czy Chiruca. Choć zastosowanie membrany brzmi idealnie, nie jest to rozwiązanie na każde warunki – membrany powinniśmy znaleźć i znajdziemy w butach zimowych oraz wiosenno-jesiennych, natomiast w typowo letnim obuwiu, które chcemy wykorzystywać w gorące, upalne dni membrana nie będzie dobrym rozwiązaniem. Nawet najlepsza membrana nie może się równać oddychalnością z przewiewną pianką, wtedy jednak musimy się liczyć z tym, że pierwszy deszcz zupełnie zmoczy nam stopy.

Buty trekkingowe niskie czy wysokie?

Kolejny podział butów trekkingowych to obuwie niskie i wysokie. Wysokie buty trekkingowe posiadają wysoko sznurowaną, usztywnioną kostkę – będzie ona przydatna na nierównym, mocno urozmaiconym podłożu – często wysokie obuwie trekkingowe jest nazywane po prostu górskim, choć będzie ono przydatne na wielu innych szlakach. Maszerując wpadamy w rytm i z czasem zmniejszamy uwagę na stawiane kolejne kroki. Kiedy postąpimy „fałszywy” krok, usztywnienie może nas uratować przed skręceniem lub nawet zwichnięciem stawu skokowego. Obuwie niskie zostało stworzone z myślą o podejściach pod drogi wspinaczkowe. Na ścianie używamy specjalistycznych butów wspinaczkowych, a podejście jest zwykle mało wymagające, więc nie potrzebujemy dużych i wysokich butów trzymających nam sztywno kostkę, potrzebujemy czegoś, co ma dobrą podeszwę w teren i jest wygodniejsze od bardzo ciasnych butów wspinaczkowych. Cały czas na tę grupę butów używa się nazwy buty podejściowe, chociaż dzisiaj używa się ich również do innych celów. Dzisiaj możemy spotkać się z tendencją coraz częstszego używania niskiego obuwia trekkingowego nawet w najtrudniejszym terenie. Luźna kostka pozwala wtedy na stawianie kroków bardziej naturalnie, pozwala nam na większą swobodę manewrowania, a także wzmacnia mięśnie stawu skokowego oraz wspomaga czucie głębokie. Dobrze wytrenowana stopa może być nawet lepszym gwarantem ochrony przed skręceniem kostki niż wysokie usztywnienie, jednak najpierw musimy tę stopę wytrenować.

Przyjrzyjmy się na koniec, z czego jest złożony but – z cholewki oraz z podeszwy. Różne rodzaje cholewek z membraną lub bez omówiliśmy razem z podziałem na obuwie zimowe i letnie. Nieprzemakalność, oddychalność, przewiewność to podstawowe parametry, na jakie zwracamy uwagę przy wyborze butów turystycznych. Bardzo ważna jest również wytrzymałość cholewki – musi ona nam przecież starczyć na tysiące kroków i to w bardzo urozmaiconym terenie. Nadal jednym z najlepszych materiałów jest naturalna skóra i to ją w różnych odmianach najczęściej znajdziemy w profesjonalnych butach trekkingowych.
Drugą równie istotną częścią jest podeszwa. Może się ona różnić twardością, zależnie od terenu, na jaki jest przeznaczony but. Generalna zasada brzmi: im bardziej wymagający teren tym podeszwa grubsza i sztywniejsza. Podeszwę buta przeznaczonego na trudne górskie szlaki z trudem zegniemy w naszych rękach, podczas gdy lekkie, niskie buty będą maiły podeszwę stosunkowo elastyczną. Producenci obuwia sami tworzą mieszanki gumy lub decydują się na wykorzystanie technologii innej firmy. Najbardziej cenioną marką jest Vibram. To włoska firma mająca w swojej ofercie zarówno obuwie, jak i same podeszwy gumowe, które wykorzystują przy produkcji butów najlepsze firmy na świecie. Podeszwy firmy Vibram charakteryzują się bardzo dobrą przyczepnością, wysoką trwałością, odpornością na ścieranie oraz bardzo dobrą amortyzacją.