Czy struktura ZHR różni się bardzo od struktury ZHP? Nie do końca! Jest jedna podstawowa różnica, czyli podział na Organizację Harcerek i osobno Organizację Harcerzy oraz Koła Przyjaciół Harcerstwa (KPH). Na pierwszy rzut oka widać, że jest on nieco bardziej rozbudowany. Jak wiadomo, Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej powstał w 1989 r. i wywodzi się ze Związku Harcerstwa Polskiego. Dlatego też baza strukturalna jest podobna.
Prawdopodobnie świeży harcerz czy harcerka wstępując w szeregi nie zdaje sobie do końca sprawy jak funkcjonuje ta struktura. W tym celu postanowiliśmy ją przybliżyć.
Pierwszą styczność masz za pewne ze swoją Szóstką lub Zastępem. Są to najmniejsze jednostki odpowiednio Gromady Zuchowej i Drużyny. Twojemu zespołowi przewodniczy Szóstkowy/Szóstkowa lub Zastępowy/Zastępowa. Drużyny młodszoharcerskie oraz Gromady posiadają przybocznego/przyboczną (lub kilku) i kierującego nimi drużynowego/drużynową. A w Drużynach Wędrowniczych, tzw. starszoharcreskich, spotkamy się z Patrolami.
Kręgi i szczepy to pośrednie jednostki zrzeszające środowiska harcerskie. Są nimi na przykład Klub Inteligencji Katolickiej (KIK), „Bractwo Wędrownicze” w Poznaniu, „Watra” w Warszawie czy Krąg Instruktorski „Czarne Wilki”. Do szczepu może przynależeć drużyna męska i damska, gromada zuchowa oraz drużyny i patrole wędrownicze. Nadaje się im numer, który wyszywasz potem na pagonach.
Drużynowego/Drużynową mianuje Hufcowy/Hufcowa kierujący Hufcem. Hufiec zrzesza drużyny z danego terenu – na przykład miasta czy powiatu. Za to hufce – harcerek i harcerzy – tworzą Chorągwie, łączące się razem w Okręg.
Chorągwie są przyporządkowane terytorialnie – zazwyczaj do województwa. W wypadku ZHR jest ich po 12 w Organizacji Harcerzy jak i Harcerek. Przewodniczącymi są Komendanci i Komendantki Chorągwi. Odpowiedzialni są oni za prowadzenie Zarządu Okręgu, zajmują się sprawami wychowawczymi kadry, czyli referatami (np. zuchowy, wędrowniczy).
Idąc wyżej na szczeble Związku mamy Naczelnika i Naczelniczkę, którzy kierują Komisją Harcmistrzowską, Centralną Szkołą Harcmistrzowską oraz dbają o wszystkie wydziały metodyczne. Zasiadają oni w powołanej przez siebie Głównej Kwaterze Harcerzy i Harcerek.
Pracy Naczelników przygląda się Naczelnictwo czyli Przewodniczący ZHR, który jest Przewodniczącym Rady Naczelnej i kieruje pracą całego Związku. W skład Rady Naczelnej wchodzi 22 członków wybranych przez Walny Zjazd w tym: Przewodniczący ZHR, Naczelniczka Harcerek, Naczelnik Harcerzy oraz 12 Przewodniczących Okręgów. Na tym szczeblu Organizacja Harcerzy i Harcerek zaczynają razem współpracować.
Najwyższym organem zarządzającym jest Walny Zjazd, który odbywa się co dwa lata, kiedy to podejmuje się najważniejsze zmiany i modyfikacje Statutu Związku i innych regulaminów.
Różne spory i sprostowania związane ze Statutem oraz w innych kwestiach dotyczących Związku rozwiązuje Sąd Harcerski. Sąd liczy sobie pięciu przedstawicieli instruktorów i instruktorek.
Komisja Rewizyjna Związku ma za zadanie kontrolę działalności władz Związku oraz wszystkich jednostek pod względem przestrzegania Statutu, regulaminów i obowiązujących przepisów prawa.
Redaktor: Magdalena Sokolnicka |